Wybe Pyters Donia
Eerste huwelijk met Anje Jans. Kinderen: Schelte, Jan Wybes, Grietje, Trijntje.
Wybe is eigenaar en gebruiker van "Liemterp" (plaats 66) te Menaldum (halverwege Leeuwarden en Franeker). Verder bezat hij de helft van de plaats "Sopsum" onder Achlum. Voor meer zie bij de levensbeschrijving.
Tweede huwelijk met Aaltje Louwes. Kind: Pyter Wybes, die boer te Blija wordt.

Dirck en Rixt
Bij hun huwelijk is hij van Wanswerd, zij van Hallum.
1683: het echtpaar huurt de sate van het Sint Anthoon te Wanswerd, groot 51 pm, voor 600 goudg per jaar (GJ2016, p.185).
Kinderen: ~1684 Riemke, ~1688 Romke, ~1695 Pier (Gegevens via Simon Wierstra).
Dirck was in 1698 gebruiker van SC11 te Wanswerd. Hij volgde daar zijn grootvader Upt op. In 1728 is zijn zoon Pier daar gebruiker.
In 1698 is Dirk Abes curator over Romke Ulbes op SC20 te Britsum; is Romke een neef?
In 1731 koopt Rixt Romkes, weduwe van Dirk Abes te Wanswerd, "zekere deftige stemdragende zathe lands ... zingels en watermolen" (Goslingastate) ald., groot 88 pm (Stem 1), gebruikt door Harmen Abeles, waaruit een jaarlijkse rente van 4 goudg aan Tjerk Abes te Blija gaat, met "vrije swanejecht en een stoel in de kerke" van Wolffgangh thoe Schwartzenbergh en Hohelandsberg, grietman van Menaldumadeel, voor 76 goudg per pm, spiering van de verkoop door Catharina van Haaren wegens haar zoon Douwe Syrtema van Grovestins (GJ2016 p.185).

Sjoerd en Trijntje
Bij hun huwelijk voor het gerecht van Oostdongeradeel is hij van Dongjum, zij van Oosternijkerk.
Trijntjes vader, Joannis Scheltis, is aanwezig of treedt voor haar op. Joannis was getrouwd met Sjoukje Uptes.
Kinderen: Pieter

Monte Freerks en Jancke Reyners
Het huwelijk is geregistreerd in Holwerd en in Hiaure. Zij is van Bornwirderhuizen.
Kind: 1690 Janke.
1692 (GJ2009): Monte Freerx en Claes Formers worden voogd over de kinderen van Montes zuster Attie Freerks (x Harmen Formers).
Moeder Jancke overlijdt eind 1693. Monte hertrouwt omstreeks 1705 met Sjouckjen Jacklis van Westernijkerk (wed van Biense Gerbens).  1704 (GJ2009): Jakob Kornelis op de Rijp, doopsgezind, wordt aangesteld tot voogd over Antje, ca 16, en Aaltje, ca 13, weesdochters van wijlen Biense Gerbens en Sjouckje Jakeles.
In 1702 kopen Monte Freex en Jan Martens van Holwerd, en Jan Hendriks van der Mey van Blija, als opzichters van de "mennonitise" gemeente van Blija, Holwert en Visbuurt, de helft van het "vermaningshuis" in Blija (ze bezitten al de andere helft) van Claas Piers te Ternaard, Foppe Piers te Ferwerd, Pier Tania vroedsman te Leeuwarden, Hendrik Tjepkes en vrouw te Ferwerd, en Jan Jackles en vrouw (Geertie Cornelis Tania) te Ferwerd, elk voor 1/14 deel, en van Jan Jackles als voogd over Pier en Ytje Rinses, de kinderen van Rinse Piers Tania en Atje Douwes, voor 2/14 deel, voor de som van f 350 (zie GJ2012 [FER 15 253]). Dit huis was blijkbaar ooit volledig in het bezit van Pier Foppes Tania (zie erfenis Tania). 
In 1705(1708?) wordt er een boedelscheiding Monte Freerks doorgevoerd, kennelijk om dochter Janke na het hertrouwen van Monte een deel van de erfenis te doen toekomen. De boedel wordt getaxeerd op f4183-13-0 bestaande uit huisraad, 8 pm land van zijn ouders geerfd, een huis in Hoogebeintum, 26 pm buitendijks land te Holwerd door hem aangekocht; Janke krijgt hiervan f 2000, die op 11-12-1714 wordt uitbetaald aan Pijtter Sioerdts (de man waar Janke mee trouwde).
Monte was boer op "Groot Jaarsma" (SC2, Holwerd), aanvankelijk als huurder (Floreencohier 1698) maar hij wordt tussen 1700 en 1728 eigenaar (zie kaart).
In 1711 wordt Monte vermeld als lidmaat van de Doopsgezinde Gemeente Holwerd, Blija en Vischbuurt (Ternaard).

Pyter Wybes en Riemke Dirks
Pyter is boer te Blija, gebruiker van stemplaatsen 5 en 24 (1718,1728). Pyter heeft, omdat hij jongere zoon is en wellicht minder mogelijkheden had, geen boerderij met goede ligging van de percelen kunnen krijgen. De landerijen lagen verspreid in een lange strook van NW naar ZO langs de vaart van Blija (zie kaartje met SC24 en SC5; Hisgis).

In 1711 wordt Pyter genoemd als lidmaat van de doopsgezinde gemeente Holwerd, Blija en Vischbuurt (Ternaard)
Riemke wordt 30-05-1718 na belijdenis doopsgezind gedoopt.
Kinderen o.a.: ~1713 Abe, Tietje.
Na zijn dood voert Riemke als weduwe de boerderij verder. Ze hertrouwt 27-02-1737 te Wanswerd met Ruurd Freerks afkomstig van Veenwouden.
Veel later zal een dochter van Pyter Wybes kleindochter Riemke met een achterkleinzoon van Pyters halfbroer Jan Wybes trouwen (zie bij Jan Wybes).

De kaart van Schotanus uit 1715 voor Ferwerderadeel met Blija en daaraan toegevoegd de kaart van Westdongeradeel met Holwerd. Ten zuiden van Holwerd is de plaats Jaarsma te zien (geschiedenis Jaarsma); vele der perceelgrenzen uit de Schotanuskaart bestaan nu nog (zie Hisgis kaartje bij Monte Freerks en kaartje bij Petrus Adrianus de Adam, tweede man van Janke Montes).

Pieter en Janke Montes
Bij hun huwelijk in 1713 is Pyter van Ternaard, Janke van Holwerd.
Kind uit dit eerste huwelijk: ~1715 Trijntje.
In 1716 kopen Pyter Sjoerds en Janke Montes te Ternaard van Beerd Dircx te Ternaard de huizing en recht op vijf huurjaren van 60 pm onder de klokslag van Ternaard en van 9 pm los land onder Wierum voor 2025 goudgulden. In de marge van de akte staat "1723: de rest van de schuld bedraagt f 963". Kortom, toen Pieter stierf was de koop ongeveer half afbetaald.
Tussen 1718 en 1722 lenen ze geld van vrienden en familie. In 1723 verkoopt Pyter aan Bocco Tieerts, ontvanger van Ternaard, en Johannes Schrader, procureur fiscaal van Westdongeradeel, 6 pm bouwland "besayt met weit en rogge" voor f 960, met "een ducaton voor zijn vrouw en een voor zijn dochter"; zijn broer Ulbe Sjoerds neemt (na Pyters dood) de koop over.
Pieter is overleden in 1723.

Janke Montes hertrouwde 20-04-1737 met Petrus Adriani de Adam, eigenaar van de boerderij ernaast.
Vader Monte Freerks overlijdt in 1741 (zie akte boedel Janke).
In 1745 verliest te Holwerd P.A. de Adam 13 koeien, 3 rieren en 1 hokkeling aan de veepest. In 1749 staan nog 1 koe, 1 rier, 2 hokkelingen (waarvan 1 os), 1 twenter os, en 3 kalveren(waarvan 2 os) genoteerd. Ook zijn er nog 28 koeklauwen, 26 koekettingen en 19 aarden ("oproomschalen"). Kennelijk is men met de melkveehouderij gestopt na de veepest in 1745!
Als Janke midden 1749 overlijdt wordt er ten behoeve van haar kleinkinderen (met name genoemd, kennelijk is haar dochter en enige kind Trijntje overleden) een akte opgemaakt, waarin de boedel van Janke wordt beschreven. Het bezit is groot, daaronder een boerderij van 76 pm onder Holwerd, Jaarsma, haar bezit (zie kaart bij vader Monte). Het grootste deel van de boedel behoort Janke! In het document wordt zichtbaar dat Petrus AdA af en toe dingen voor zichzelf claimt, en ten dele ook toegewezen krijgt. Er is daarna kennelijk een en ander mis gegaan want er worden later nog processen gevoerd.
Uit de belastingregisters:
Floreencohieren Holwerd Stem 2, Jaarsma: t/m 1738 Monte Freerks, 1748 P.A. de Adam.  Reëelcohieren volgnr 34: 1746, 1747 P. de Adam eigenaar/gebruiker; 1749, 1751 Abe Pyters kinderen (de kleinkinderen van Janke Montes).  Quotisatie 1749: nog wel Pyter Adriani de Adam boer te Holwerd, 7 volw. en 4 kind., 183-2-14.  Volkstelling 1744: P.A. de Adam 1-10, 7 personen.  Speciecohieren Holwerd volgnr 2: 1750 Petrus de Adam, 1751 overleden (nu Cornelis Piers).

Petrus de Adam was zelf eigenaar van stemplaats 42 onder Holwerd, ten zuiden aan Jaarsma grenzend. Verder was hij voor 1/3 deel eigenaar van SC48 onder Easterein (tussen Wommels en Scharnegoutum), een boerderij die in 1698 bezit was van Jurjen Fonteyn van Harlingen. (Petrus komt oorspronkelijk uit Harlingen..?) Petrus overleed kort na Janke.
1750 (GJ2009): er wordt aangifte gedaan voor het collateraal van het overlijden van Petrus Adriani de Adam te Holwerd in juli 1750; hij stond op het personeel kohier met een geschat vermogen van f 10500, waarbij nog de post van Hans Arjens (van Hemert)'s erven van f 700 komt.

Abe en Trijntje
Ze worden samen op 03-11-1737 doopsgezind gedoopt in de doopsgezinde gemeente van Holwerd, Blija en Vischbuurt (Ternaard).
Kinderen in Blija: 1739 Janke, 1741 Pyter, 1744 Riemke, 1746 Aaltje (zie de namen van de grootouders).
Abe is boer op Groot Tania, groot 100 pm (voor de ligging zie de kaart van Schotanus, boven). Bij de volkstelling 1744 heeft de huishouding 9 personen, belasting f 15-0-0. Trijntje overlijdt in 1746. Zij wordt posthuum Jaarsma genoemd.
Abe overlijdt in 1748 (zie de inventaris van de boedel Abe Pyters). Er was f 1403-12-0 aan contant geld in huis.

De vier kinderen Janke, Pyter, Riemkje en Aaltje woonden daarna in Sexbierum bij hun curator en oom Jan Jansen (Hibma) getrouwd met Tietje Pieters (Jaarsma). Het zal voor het gezin van de voogd niet mee gevallen zijn: in één keer 4 kinderen, van 2, 4, 7 en 9 jaar er bij!
Uit de Floreen- en Speciecohieren van Sexbierum blijkt een en ander. In de Speciekohieren staan de kinderen achteraan vermeld, niet wonend in een eigen huis maar wel vermogend en dus betalen ze belasting. Vanaf de leeftijd van 12 jaar worden ze dan aangeslagen.
1752: Jan Jansen als curator over Janke Abes (f 3-10-0).  1753: "Janke Abes vrigeselle".  1754, 1755, 1756: Janke Abes en Pyter Abes vrijgesellen (f 6-0-0).  1757, 1758: Janke, Pyter en Riemke Abes vrijgesellen (f 9-0-0).  1759: Pieter en Riemke (f 6-0-0).  1760, 1761, 1762: Pyter, Riemke en Aaltie Abes vrijgesellen (f 9-0-0).   1763: Pyter naar Holwerd.  1764: Riemke getrouwd.  1765: Aeltie Abes vrijgeselle (f 3-0-0).  1766: "Aaltje na elders". 
Riemke trouwde 1764 met Jouke Seerps Riedstra/Anema. Aaltje trouwde 1765 met Pieter Seerps Riedstra/Anema, een jaar bij "Beppe" in, daarna naar Dronrijp en in 1780 weer terug.
Janke en Pyter zijn later in Holwerd; ze heten dan "Hibbema". Riemke en Aaltje heten later "Hibma".

GJ2009 = O.Schutte en Y.Brouwers, Gen. Jierb. 2009: "Kwartierstaat van der Mey in parentelen" (daarin Monte+Jancke p.211-213).
GJ2012 = Anema Nieuwland, Wierstra: de families Rienks, Sipma, Blijstra, Koopmans; p.205
GJ2016 = O.Schutte, Gen. Jierb. 2016: "Kwartieren van de echtelieden Seerp Fransen (Donia, ex matre Tania) en Wytske Fransen (ex matre Tania), in parentelen"

(2019.02.04)   begonnen 2012.07.26