Kwartierstaat van Minke Reinders (*1738)

Kwartierblad   KS VI.14 = KS VI.18   naar overzicht

Simon Sytses 
*d 31-03-1637 Ternaard
+ na 1695

 Trijntje Roelofs
*
+ na 1695

x 12-04-1667 Holwerd
x 25-04-1675 Ternaard

Douwe Wybes
*
+ na 1695 Ternaard

  Antie Keimpes
(zuster van Lieuwe K→)
*d 12-07-1646 Ternaard
+ 01-04-1686 Ternaard

x 22-03-1668 Ternaard

Lieuwe Keimpes
(broer van
←Antie K)
*d 07-05-1643 Ternaard
+ voor 1681 Ternaard

Antie Nannes
*
+ na 1681

x 17-05-1664 Ternaard

Rienck Bockes
*
+
(Schoenmaker)

Aefke Hiddes
*
+

x 21-03-1669 Ternaard

Sydse Simons (Sijmens)
*d 26-05-1675 Ternaard
+

Meynts Douwes
*d 05-04-1672 Ternaard
+ ~1701 Ternaard

x 01-10-1693 Ternaard

Nanne Lieuwes
*d 14-03-1680 Ternaard
+ in of kort na 1749 Ternaard

Tietie Rienks
*
+ in of kort na 1749 Ternaard

x 17-03-1706 Ternaard

Reinder Sydzes
* 11-08-1695 Ternaard
+ 25-07-1749 Ternaard
(Timmerman)

Aafke Nannes
*d 17-04-1707 Ternaard
+ 11-07-1749 Ternaard

x 26-12-1734 Ternaard

Minke Reinders
* 30-05-1738 Ternaard
+ 02-08-1783 Ternaard

x 1758 Cornelis Gerrits

Symen (/Siemen) Syt(Syd/Sied)ses en Trijntje Roelofs
Bij het huwelijk is Simon van Ternaard, Trijntje van Holwerd. De derde proclamatie was op 12-05-1667 te Holwerd maar het huwelijk wordt kennelijk pas op 25-04-1675 in Ternaard voltrokken. Beide doen daar op 02-05-1675 belijdenis.
Kinderen van Siemen (moeder niet genoemd): 1675 Syds (grootvader Sydts houdt hem ten doop), 1676 Janneken, 1677 Janke, 1682 Griet.
Het echtpaar wordt in 1681, 1691 en 1695 als lidmaat vermeld.

Douwe Wybes en Antie Keimpes
Als ze trouwen in 1668 zijn beide van Ternaard. Douwe doet 31-10-1669 beleidenis. In 1681 zijn beide lidmaat.
Kinderen: 1670 Wybe, 1672 "dochter", 1673 Keimpe. De dochter moet Meynts zijn.
In het lidmatenboek van Ternaard wordt in de lijst van 1681 vermeld dat Antie op 01-04-1686 is overleden. Douwe hertrouwt op 11-09-1687 met Antie Nannes van Ternaard; is dat zijn schoonzus, de weduwe van Lieuwe Keimpes? Echter, in 1691 en 1695 worden als lidmaat vermeld Douwe Wybes en Antie Keimpes; een naamsverwisseling door de dominee? Of is het "Antie vrouw van Keimpe", zoals ook bij andere echtparen in Ternaard geschreven werd? Bovendien was de eerste vrouw echt Antie Keimpes.

Li(e)uwe Keimpes en Antie Nannes
Bij hun huwelijk zijn ze beide van Ternaard. Kort na hun huwelijk doen ze belijdenis (30-08-1664 lidmatenboek Ternaard).
Kinderen van Lieuwe in Ternaard (moeder niet genoemd): 1665 Keimpe, 1667 Pietrick (+), 1671 Pytrick, 1674 Meins, 1676 Nanne (+), 1680 Nanne.
Volgens het lidmatenboek is Antie in 1681 weduwe. Ze hertrouwt 1687 met Douwe Wybes (zie boven).

Rienk Bockes en Aefke Hiddes
Bij hun huwelijk is hij van Ternaard, zij van Stiens. Rienk trouwt 08-03-1663 met Knierke Tæckes, dochter van Tæcke Siuerdts en Tzepck Lieuwes. Kind te Ternaard: ~1665 Bocke.
Rienk hertrouwt 21-03-1669 met Aefke Hiddes van Hantumhuizen. Kinderen: Knierke, Tietie. [Rienks, p.223]

Sieds Sim(e/o)ns en Meins/Meynts Douwes
Beide zijn van Ternaard. Het echtpaar doet in 1696 belijdenis.
Kinderen in Ternaard (moeder niet genoemd): 1695 Reyner (zijn grootvader Simon Sydses is doopheffer), 1697 Antje, 1700 Jan, 1709 Meins.
Op 16-07-1702 wordt in Ternaard het huwelijk bevestigd van Syds Siemens en Trijntie Beerns van Ternaard. Dat moet een tweede huwelijk van Syds zijn. Dat verklaart ook het hiaat bij de geboortes tussen 1700 en 1709 en de naam van het laatste kind is van zijn overleden eerdere vrouw.

Nanne Lieuwes en Tietie Rienks
Bij het huwelijk zijn beide van Ternaard. Nanne is vanaf 1708 eigenaar van een huis op de "Nieuwe Buren" in Ternaard.
Tietie wordt op 29-01-1706 te Ternaard op belijdenis gedoopt. In 1720 en 1732 worden Nanne en Tied genoemd als lidmaat.
Kinderen: 1707 Afke, 1709 Lieuwe, 1711 Rienk, 1714 Lykle, 1716 Antie, 1719 Pyttie, 1724 Claeske.
Ze hebben kennenelijk ergens ook wat vee, want bij de veepest 1745/46 wordt gemeld dat er bij hem 3 koeien gestorven zijn.
1744 Volkstelling: 5 personen 1-0-0. 1749 Quotisatie Ternaard: "Oud en gemeen", 2 volw. en 1 kind, 14-0-14. In 1758 is zoon Lieuwe geregistreerde eigenaar.

1749. Ging er in Ternaard een ernstige ziekte rond? Zowel Nanne en Tiete (boven) als Reynder en Aafke (onder) sterven....

Foto Nieuwe Buren Ternaard uit Fries Fotoarchief  
De Nieuwe Buren in Ternaard omstreeks 1910 (Foto uit het Fries Fotoarchief). Zijn de meeste huizen nog zoals in 1750?

Reynder Sydses en Aafke Nannes
Reynder is Mr timmerman in Ternaard. Hij wordt in 1738 en 1748 gemeld als eigenaar van een huis op de "Nieuwe Buren" (volgnr. 17). Er is een schuur achterin de tuin, die als houtstek dient. In 1746 was Reinder Sydses ook eigenaar van volgnr 27; in 1747 is Lieuwe Marks eigenaar van dat goed.
Kinderen: 1735 Sijds, 1738 Jetse, 1739 Minke.
Bij de volkstelling 1744 zijn er 3 personen en de belasting is 1-0-0. Kennelijk leeft nog maar één van de kinderen. Bij de quotisatie van 1749 wonen er 2 volwassenen en 1 kind en de aanslag is 26-4-10.
In 1749 sterven zowel Afke als Reynder. De boedel wordt beschreven (boedel Reynder Sydses en Aafke Nannes, pdf 36 kb). Behalve Reynders houtstek is er een winkel in het voorhuis met allerlei handelswaar. In de spaarpot van dochter Minke zit 8 carolus guldens en nog wat en Aafke bezit een zilveren oorijzer. De schrijfboeken worden door curator Lieuwe Markes meegenomen om de administratie verder te voeren, want....
De "winkel van Aafke" wordt voortgezet door Lutske Cornelis.
De wees Minke woont van 1749 tot 1758 als vrijgezellin bij Lieuwe Marks, voorganger der doopsgezinde gemeente en haar curator, die ook aan de Nieuwe Buren woont. [In 1751 erft ze 20 car.gld. van ene kinderloos overleden Froeckje Jans.] Ze trouwt in 1758 en dan is de schoonzoon Cornelis Gerrits de geregistreerde eigenaar van het huis nr.17.
Uit Reëelcohieren Ternaard volgnr 17: 1746, 1747, 1748, 1749 Reinder Sydses eigenaar-bewoner, 1750 mist, 1751, 1752, 1759 Reinder Sydses dochter eigenaar, Lutske Cornelis huurder. 1763, 1766 Cornelis Gerrits com uxes [namens zijn vrouw: Minke] eigenaar, Lutske Cornelis huurder. 1771 Cornelis Gerrits eigenaar-bewoner.

De winkel in Ternaard aan de Nieuwe Buiren - Vier vrouwen: Aafke, Lutske, Minke, en Antje Kornelis.
Reynder Sydses (Mr timmerman) en Aafke Nannes hadden ook een winkeltje aan de Nieuwe Buren (huizen aan de westkant van de weg naar Dokkum). Aafke zal de winkel gedaan hebben. In de boedelbeschrijving, die na hun dood in 1749 is gemaakt, vinden we b.v. 117 witte en blauwe pannen, 4 tinnen trekpotten, 86 "kopkes en panties" (inventaris van de boedel Reynder Sydses en Aafke Nannes, pdf 36 kb).
Aafke en Reynder sterven kort na elkaar in 1749. De elf jaar oude dochter en erfgename Minke wordt daarna opgevoed bij de doopsgezinde voorman van Ternaard, bij Lieuwe Markes, die ook aan de Nieuwe Buren woont. De winkel wordt dan (blijkbaar) voortgezet door Lutske Cornelis, een weduwe die in 1744 naar Ternaard teruggekomen is, en die vanaf 1749 huurster van het huis is. Minke zal vaak in de winkel gekeken hebben, het was tenslotte háár winkel!
Bij Lutske woont haar oudere zoon Cornelis Gerrits, in een aparte kamer. In 1752 is Cornelis naar Blija verhuisd en de kamer wordt verhuurd. Maar Cornelis is in 1756 weer terug. In 1758 trouwt Minke, de eigenaar van de winkel en die dan 20 jaar is, de ongeveer tien jaar oudere Cornelis en ze vertrekken naar elders. Het jaar daarop wonen Cornelis en Minke samen met zijn moeder Lutske in dat huis. Lutske gebruikt (kennelijk) de aparte kamer met eigen stookplaats (schoorsteen).
Vanaf 1759 zullen Lutske en Minke de winkel samen gedreven hebben. Cornelis en Minke krijgen daar hun kinderen. In 1763 wordt Cornelis "names zijn vrouw" Minke als eigenaar van het huis genoemd. Zo leven ze hun leven met steeds meer kinderen, totdat in 1772 Lutske "gealimenteerd" wordt, ze krijgt ondersteuning van de gemeenschap. Kan ze niet meer werken? Ze overlijdt 1773/74 en de schoorsten van haar kamer wordt dichtgemetseld [dat spaart belasting]. Cornelis en Minke hebben die kamer kennelijk niet nodig.
In 1779 overlijdt Cornelis. Na zijn dood worden voogden voor de kinderen besteld (Inv. 75 westd. Ra 5131/2). Minke drijft de winkel aan de Nieuwe Buren verder. Wat er in die tijd zoal verkocht werd kan afgeleid worden uit de boedelbeschrijving (inventaris boedel Minke Reinders),
Kadaster Ternaard 1832; winkel Nieuwe Buren

Ternaard, 1832
Nieuwe Buren. Gemarkeerd: Pand met winkel.

die vier jaar later, na Minkes overlijden in 1783, wordt opgemaakt. Vergelijken we de boedelbeschrijving met die van Minkes moeder Afke (uit 1749) is te zien dat in die 25 jaar de voorraad aan handelswaar sterk toegenomen is. Er wordt behalve stof ook veel koffie, thee, siroop, olie, e.d., verkocht en er is dus een en ander aan "winkelgereedschappen". Verder zijn er in de boedel de normale huishoudelijke dingen, maar ook een zilveren beugeltas, een zilveren oorijzer en boeken. Het moet de winkel door de nijver van Afke, Lutske, en Minke goed gegaan zijn!
In 1832 is er nog steeds een winkel aan de Nieuwe Buren (zie kaartje uit "Hisgis"), dan gedreven door de Wed. Douwe Klazes "Winkeliersche". Douwe Klazes Peima trouwde 25-07-1816 met de toen 52 jarige Antje Kornelis van der Wal, dochter van Minke. De winkel bleef dus in de familie.
Op de foto uit 1910 is een bruggetje te zien. Vergelijking met de kaart leert dat het winkelpand vrij achteraan op de foto moet staan.

Zie ook de Kaart van Ternaard van 1768.
[Rienks] = "...Rienks, Sipma, Blijstra en Koopmans - fjouwer stagen út itselde laach". J.T.Anema, P.Nieuwland, S.Wierstra; Gen. Jierboek 2012, p.117-228.

(2013.06.11)