Kwartierstaat van Pier Foppes Tania (*159x)

Kwartierblad   KS XII.3881=KS XII.4881   naar overzicht

Foppe Piers
*
+ 1539-1544
(Boer)

Tjets Obbesdr
*
+ na 1558

x voor 1527

Taeke Tania
*
+
(Boer)

nn
*
+

x

nn
*
+

nn
*
+

x

nn
*
+

nn
*
+

x

Pier Foppes Tania
* ~1530? Cubaard
+ Blija?
(Boer)

Jadt Taekes dr
* ~1530?
+

x 1557 Blija

nn
*
+

nn
*
+

x

Foppe Piers Tania
* ~1560
+ 1607(?)
(Boer)

Sjouck Sikkes dr. (Beswerda?)
*
+

x ~1585

Pier Foppes Tania
* voor 1607 (1590?)
+ na 1641 Blija

x Geertje Cornelis

Syrck Vybaz, + voor 1504
1504: Sytse Tyeerkz te Pingjum en Eets Syrcksdr verkopen aan Symen Hendrickz en Aylke 9 pm te Kimswerd, hun aanbeërfd van hun (schoon)vader Syrck Vybaz, voor 11 klinkerden per pm (GJ2016 p.121)
Kinderen: Eets Syrcksdr, Wybe (1485 x Katrijn Mentzedr), Pier.

Pier Siercks.
Pier heeft eigendom in twee saten te Berkwerd onder Kubaard, Hennaarderadeel (stem 10 en 11), in een sate te Laard onder Kubaard en in een sate te Walpert onder Wommels (van der Meer 2004, GJ2016 p.121).
Kinderen: Foppe, Taede (later boer te Wirdum), Sierck (later pastoor te Terzool, prebendaris te Baard), Minthije (later boer te Baard), Eelcke (boer, x Auck te Baard), Rints (x Beencke Mathises te Bolsward).

Foppe Piers en Tjets Obbes
In 1538 wonen ze te Cubaard op "Berkwerd".
Kinderen o.a.: 1532 Obbe, Pier.
In de Gerechtelijke Archieven van Hennaarderadeel (GAH) is een en ander te vinden (zie ook van der Meer 2004).
GAH blad 37 R 09-12-1529: Foppe Piers, koop van 1/2 huis van Welmoedt Pieters dr. Maar eerder dat jaar (1676 R en 168 L), ook enkele keren Welmoet Pieters weduwe contra Foppe Piers.
GAH blad 168 L 12-11-1529: Haringh Jeltes beticht Foppe Piers van het lichten van fuiken.
GAH blad 18 R 03-02-1536: Foppe Piers koopt 10 pondemaat te Walpert in Wommelseragea (waar Hoijte Gerrolts woont) van zijn broer Taede Piers te Wirdum (koopbrief en quitancie 20 januari 1536).
Foppe overlijdt voor 1546. Tjets hertrouwt 28-02-1545 (GJ2016 p.122) met Jacob Freercxzn, die voogden over de kinderen aanvraagt, en krijgt.
GAH, blad 175 L 05-05-1546: Vp huijden heeft Jacob Freercx zn vuijtten name van Tyeets zijn wijff voor recht versocht heer Sierck en de Minthije Pier zn oomen totten wesen bij wijlen Foppe Pier zn achtergelaten voirmonden totten wesen v.s. geordonneert te worden / wairoppe heer Sierck en de Minthije voirs. hebben geallegeert d.v.s. wesen ouer de 14 jaren oudt tzijn ende datt nijemant van den voirs. wesen iegenuoirdich ware dan allene Obbe Foppe zn ende dwelcke verclaerde hem tevreden te zijn dat zijn moeder in dadministratie van zijnen gueden voor soeveel hem aangingh bleue ende datt hij nijet ende versochte hem eenige andere voirmonden geordonneert te worden. Actum vt supra.
GAH, blad 244 R 05-05-1545: Renten verkocht uit de landen te Berckwert in Cubaerderagae waer Foppe Piers zn plach the wonen.
GAH, blad 205 L 18-11-1551: Duede Gerrolt zn wonachtich te Wommels heeft op vijff jaeren wedercoop vercofft Tyetzijs Obbe dr sekere drije gouden guldens jaerlicxe renten vrij van alle ongelden vuijt ende op alle landen en renten die hij heeft leggen in de Walperte sate toe Wommels daer hij nv selffs op woont voorden somma van vijftigh gouden guldens nae luijt de coopbrieven ende quitantie zijnde in date den 12-01-1551.
Is Duede Gerrolts de derde man van Tjets? In 1536 kocht Foppe Piers land in of bij die boerderij van Hoijte Gerrolts (zie boven).
GAH blad 223 L 30-12-1553: Obbe Foppes koopt een rente uit de boerderij waar hij op woont. Dus heeft de zoon het bedrijf overgenomen?
Tenslotte, Quaclappen 04-12-1612 een zaak: Foppe Tania te Blija CONTRA Foppe Oblis te Cubaart. Dus twee neven hebben iets te regelen....

Deel kaart Ferwerderadeel (1718, Atlas Schotanus).
Aan de oostkant van Blija
"Groot Tania"
(en Kl. Tania).

Taeke Tania was boer op "Tania State" bij Blija.
Kinderen o.a.: Jadt.
Register van aanbreng Blija 1511: Tyalle Taijnie iii p 1 fl ende Intta Hedten bet ivj pondten ij fl self. [transcriptie onzeker]
Register van aanbreng Blija 1540: Taecko Tannija nu meyer van Heer Tzallings erfgenamen bruijckt die landen bij Talle Tannija alsdoen landzate van Tzalling Botnija anno XI angebracht, teweten 70 pondematen taxeert op 30 florenen. Taecko voircreven bekent dat hij gebruickt 24 gras buten die landen vors., ende alsoo inden olden anbrengh gheen mentie daeraff gemaeckt is en Tannija guedt offt elders, holden wij daerom die selve niet angebrocht te zijn, wordden daarom hier taxiert op 6 florenen.

Pier Foppes en Jadt Taekes dr
Pier wordt Tania genoemd, naar zijn vrouw en de boerderij. Zij worden in 1557 als echtelieden in Blija genoemd.

Zomer met graan oogst (Breugel ~1550).
Vanaf de tweede helft van de 16de eeuw wordt het, nauwelijks merkbaar, kouder en oogsten worden minder voorspelbaar, voorbodes van een periode die later de "Kleine IJstijd" zal worden genoemd (zie, b.v., Fagan, 2000).

 
Kinderen: de zoons ~1555 Doede (x Agneta Heerkes Popma Kubbard/Blija/Ameland; Doede wordt door de spanjaarden enige tijd te Olzenzaal gevangen gehouden), ~1558 Taecke (x Jancke Tyepckes), ~1560 Foppe, ~1562 Rintse (x Tet Lieuwes) en ~1570 Tiete (x Imck Broers); van de dochters is (tot nut toe) alleen Rintz bekend.

In 1547 wordt Pier Foppes curator van de kinderen van Obbe Foppes.  In 1560 kopen Pier Foppes en Jad Take dr van Blija land in zijn ouder's sate onder Berkwerd/Kubaard. In 1579 kopen ze weer.  In 1578 betaalt Pyer Tania van de Tzetsebuiren onder Blija 3 Cgld impost.

Foppe Piers en Sjouck Sikkes dr
Er is een zilveren lepel met de inscriptie F.P.T. en S.S.B.
Kinderen (jaren ongeveer): 1590 Pier, 1592 Sikke, 1594 Grietje, 1596 Sjirk, Tiete.
Tania State wordt bij de dood van Foppe niet verdeeld (zie Tania erfenis). Zijn testament uit 1607 is bewaard gebleven bij het "Hof van Friesland" (Band EEE nr 1).

De tweede helft van de 16de eeuw was een onrustige tijd. De "nieuwe leer" (reformatie van het geloof) raakte verbreid en vond in Friesland veel aanhang. Een "beeldenstorm" zoals in 1566 in Vlaanderen is er in Friesland niet geweest.  De Tania's werden, zoals veel Friezen, "mennist" (zie doopsgezinden).
Het gezag over de gewesten werd betwist door het koninkrijk Spanje en de "opstandige gewesten". Huurlegers trokken door het land. In 1585 besloot Friesland uiteindelijk Graaf Willem Lodewijk van Nassau tot Kapitein-Generaal te kiezen en was zo definitief los van Spanje. Nadat ook de stad Groningen (in 1594) werd "gereduceerd" en "Stad en Lande" tot de "Vereenigde Provincien" gingen behoren, keerde de rust in de noordelijke Nederlanden weer. De economische opleving daarna heeft voor velen in volgende generaties tot grote welvaart geleid. Omstreeks 1600 eigenden de gewesten zich de kloostergoederen toe, ook om de oorlogskosten te kunnen betalen. Een deel van de goederen werd verkocht, een ander deel verhuurd.

 
Fagan, B, 2000. "The little Ice Age"; Basic Books, ISBN 978-0-465-02272-4.
GJ2016 = Schutte, O., Gen. Jierb. 2016: "Kwartieren van de echtelieden Seerp Fransen (Donia, ex matre Tania) en Wytske Fransen (ex matre Tania), in parentelen"
van der Meer, D.J., 2004. "Boerderijen boek Hennaarderadeel"; Fryske Akademy

(2017.05.19)   begonnen 2012.04.05