Jildert Claeses van Egten (~1690*) en Romkjen Tjallis (*~1696)
Klaas Jilderts van Egten (*1731) en Gelske Thyssens de Walle (*1737)


E= Egten, W= Wanswerd,
H= Hoogebeintum,
B= Blya, F= Ferwerd.

Jildert Claeses van Egten en Romkjen Tjallis

Jildert is omstreeks 1690 geboren. Hij werd in 1712 schoolmeester in het dorp "Echten" bij de Lemmer. Op 1 mei 1716 werd hij beroepen als schoolmeester te Wanswerd. De "Beroepsbrief" (archief Tresoar) was door de notablen opgemaakt en ondertekend, waarbij meer dan de helft der ondertekenaars een "merkteken" heeft gebruikt. Uit de brief (samengevat): "Schoolmeester geniet 39 gulden per jaar en ieder kind moet ieder vierendeelsjaars 30 cent betalen, behalve de kinderen wier ouders het niet kunnen betalen; die kinderen moet hij gratis leeren". Bij het ambt hoort ook dat van koster en organist. Daarbij moest hij 's zomers (maart tot september) ook de klok luiden: 's morgens te 4 uur (zaterdagmorgen te 3 uur voor het afvaren van het schip), om 8 uur, om 2 uur en 's avonds om 6 uur.
Hij verliet deze post januari 1719 (ging naar Ferwerd).

Romkjen Tjallis is in 1696 op de boerderij van haar ouders onder Hoogebeintum geboren.

Op 19 nov. 1719 was te Blija de derde proclamatie van het huwelijk van Jildert met Romkjen. Zij vertrokken met attestatie naar Ferwerd.

De kaart rechts toont plaatsen uit het leven van Jildert "van Egten" en Romkje (deel van de kaart van Janson, 1692).   Bij de kwartierstaat van Watse en Pier is van het kaart-deel met Wanswerd en Ferwerd een vergroting te vinden.

Op 1 januari 1719 was Jildert schoolmeester en organist te Ferwerd geworden. Wellicht kreeg hij al in Wanswerd de "bijnaam" van Egten, hetgeen hij daarna als naam voerde. Op 2 juli 1738 was hij nog gedocumenteerd aktief in beide functies. Maar in 1748 is zijn zoon schoolmeester in Ferwerd.
Reëelcohieren Blija volgnr 101: 1741-1748, 5 p.m. los land, Jillert van Egten eigenaar-gebruiker. 

Links: Kaart van het centrum van Ferwerd uit 1832 (uit Hisgis). De schoolmeesters woning van Jillert Claesen van Egten is nummer 26 op de kaart, vlak bij de kerk.
Aan de achterkant van het huis is een kleine uitstulping te zien. Dit duidt de schoorsteen aan waar van buitenaf de stoven voor de zondagse kerkdienst konden worden opgewarmd. (Informatie ontleend aan Genealogie Struik - van Egten.)
De schoolmeesters woning is nog steeds woonhuis (rechts, foto SjdB).

Kinderen:  1720 Claaske(+),
1722 Sijke (x Tjalling Syds Noteboom),
1725 Claske (1746 x Jacob Jans Verhoek), 1729 Antje(+),
1731 Claes (x Gelske Thyssen de Walle),
1734 Antje (zie "merklappen").

Romkjen overleed tussen 1734 en 1742.

In het "van Egten archief" op Tresoar is een en ander te vinden.
Verhuurcontract van 5 pondemaat land onder Blija door Jillert Clasen van Egten en Ynske Jans Egte Lieden aan Buwe Minnes en Acke Jarigs per St Petri 1743 tot 1748. Getekend 07-03-1743.  Een Obligatie van 23-07-1738 dat Jillert 100 gulden leent van Ynske Jans, weduwe van wijlen Harmen Jans (in de marge staat: 17-04-1749 afgelost door Claas Clasen in qualiteit 50 gulden).
Romkje is dus overleden en Jildert hertrouwt (tussen midden 1738 en vroeg 1743) met Ynskje Jans, weduwe van Harmen Jans.

Jildert houdt in 1748 op de schoolmeester te zijn; zijn zoon Klaas volgde hem in 1748 op.

Dan uit de archieven: Op 22-04-1749 lost Jacob Verhoek namens Claaske en Tjalling Noteboom namens Syke elk 25 gulden af (de mannen zijn de echtgenoten). Hieruit kan worden afgeleid dat Jildert 17-04-1749 is overleden of stervende was. En de Curator loste ook f 50 af (zie hierboven).  Op 27-05-1749 is de authorisatie van Claes Claesen, schoolmeester te Lekkum, tot curator voor Claas en Antje Jillerts, minderjarige kinderen van Mr Jildert Clases van Egten (meestal is een oom curator).  Op 23-06-1749 is er een inventarisatie in het sterfhuis van Jildert van Egten. 
Dus Jildert overleed voor mei 1749.
Uit de inventarislijst, die juni 1749 na Jildert's overlijden wordt opgesteld, blijkt dat hij welgesteld was. Hij had een uitgebreide inrichting en bezat meerdere percelen land, tesamen ongeveer 29 p.m., die hij in de loop van zijn leven heeft kunnen kopen.

1749 Quotisate Ferwerd: Ynske Jans, weduwe, redelijk bestaand. f 11-9-0, verhoging 2.
Wanneer Ynske overlijdt is niet bekend.

Romkje moet in Ferwerd nijver geweest zijn en ze heeft de vaardigheden van de bezigheden van een in die tijd redelijk welgestelde vrouw op haar dochters overbracht. Daaronder moet naaien en borduren geweest zijn. Romkje overleed voor 22 november 1736. Romkjes dochter Antje heeft meerdere merklappen (initialen A I) gemaakt (enkele zijn bewaard gebleven) zodat aan te nemen is, dat Claske haar jongere zus Antje bij het leren borduren geholpen heeft.


 Letterdoek gemaakt door Antje Jilderts

Merklappen   Meisjes werd netjes naaien en borduren geleerd door merklappen of letterlappen te maken. Een doek moest worden omgezoomd en netjes afgewerkt terwijl op de doek allerlei voorstellingen werden geborduurd. Daaronder kunnen vruchtbaarheidssymbolen en afbeeldingen van gebruiksvoorwerpen zijn maar ook heel vaak werden letters (het alphabet) geborduurd. In de praktijk van Friesland mist het alphabet dan enige letters (de zelden voorkomende letters, en voor zowel de I als J werd vaak alleen de I gebruikt). Letterlappen uit noord Friesland uit de 18de en 19de eeuw zijn meestal "liggend", hebben veelal alphabetten en grote versierde initialen van de maakster met een jaartal.
Voor meer zie de tekst (in het Fries) over friesche letterlappen en voor verdere informatie over de afgebeelde merklap zie Struik - van Egten. Voor de speurtocht naar de oorsprong van een andere merklap zie Antje Olivier.


Klaas Jilderts van Egten en Gelske Thyssens de Walle

Klaas Jz. van Egten werd in Ferwerd gedoopt op 02-11-1731. Hij leerde in de winter van 1747/1748 te Groningen van de heer Lustig het orgelspelen en muziek.
Klaas werd 1748 schoolmeester en organist te Ferwerd (en volgde dus zijn vader op). Hij is in 1769 overleden.

Gelske is 1737 op de boerderij van haar ouders te Ferwerd geboren. Haar vader en grootvader zijn boer (grootvader Jorrit wordt 1728 nog in het floreencohier genoemd).

Klaas en Gelske trouwden in 1757 te Ferwerd. Gelske overleed in 1771. In de Leeuwarder Courant van April 1771 staat een advertentie: "Notaris Alberda zal 17 april 1771 publiek verkopen meubelen en ander huisraad ten sterfhuize van de Weduwe van Mr Klaas van Egten".

Kinderen:
1757 Jildert +, 1759 Trijntie (x Thijs Rienk Rienks), 1762 Jildert Clasen (x Gelske Romkes), 1764 Romkje, 1767 Grijtje.


Voor de schoolmeestersloopbanen zie Schoolmeesters in Friesland 1650-1900 van H.Sannes. Verdere gegevens ontleend aan het Provinciaal Archief in Friesland, het Rijksarchief, en aan de boven aangegeven bronnen.

Terug naar de kwartierstaat van KJvE en GTdW.

(2015.03.07)   ks7381m.html