nn
*
+

nn
*
+

x

nn
*
+

nn
*
+

x

nn
*
+

nn
*
+

x

nn
*
+

nn
*
+

x

Jan van der Meye
*
+ 1548-1552
(Boer)

nn
*
+

x

Damas Claesz ?
*
+ ~1530 St.Annaparochie
(Boer)

nn
*
+

x

Frans Jansz van der Meye
*
+ begin 1590 St.Annaparochie
(Boer)

Claesge Damisdr
*
+ na 1554

x

Het jonge Bildt. Omstreeks 1505 begon de bedijking van de brede slibvlakte van de oude Middelzee in het noorden van Friesland, een zeearm die oorspronkelijk tot ver voorbij Leeuwarden naar het zuiden reikte (zie ook "Hoogte op Kleur" hst.22+26). Het was een investering in grond door de friese stadhouder, de hertog van Saksen, met vooral hollandse investerreders, ook omdat de landbouwgronden in Holland door inklinking vochtiger en dus minder productief voor graan waren geworden. Het werk werd vooral door mensen uit Holland gedaan, waar een ervaren markt bestond van loonwerkers in landprojecten. De eerste huur-boeren kwamen voor een groot deel uit Holland later gevolgd door "kettingmigratie" (zie Kuiken 2003). De nieuw bedijkte landen vielen onder de staat, het waren in feite "domeinen", direct onder keizer Karel V (later koning Philips II), die dan ook de huuropbrengst kreeg. In 1531 had de keizer grote oorlogsschulden, vooral bij de soldij, zodat men besloot die schulden met een obligatie af te kopen, met een perceel Bildtland (met de huur) als onderpand. Toen de rente werd verhoogd naar 6 ¼ % hapten meerdere Bildtmeiers zelf toe en kochten daarmee hun pacht af. Het onmiddelijke gezag in Het Bildt was via de Rentmeester, die spoedig ook Grietman was, in handen van de keizerlijke of koninklijke Stadhouder in Friesland. Het Bildt werd pas omstreeks 1600 een Grietenij, nadat de Nederlanden onafhankelijk van Spanje waren geworden. Ze vielen toen onder de Staten van Friesland.
In het bedijkte land onstonden kavels die elk de naam van een investeerder of rechthebbende kregen. Sommige kavels zijn later administratief samengevoegd. De boerderijen waren meest lange gebouwen met het woon gedeelte in een uiteinde. Het land werd in (erf-)pacht uitgegeven met als doel het uiteindelijk in eigendom over te dragen. Er werd spoedig gehandeld in de huurrechten, vergelijkbaar met verkoop. Het zou echter tot 1752 duren (zie "inlossing") voordat het land echt in eigendom van de boeren overging (zie Sannes 1951 = GvhB).

Personen met de familienaam "van der Mey(e)" zijn in akten die met Het Bildt te maken hebben vanaf 1527 te vinden. Het is een van de weinige geslachten die vanaf dat begin met de familienaam genoemd wordt. Ze komen, zoals vele der andere families, uit Holland. Wellicht komen ze uit de buurtschap Meye in het lage land op de grens van de provincies Holland en Utrecht, 7 km NW van Woerden*. De gegevens over de personen zijn overgenomen uit de publikatie van Schutte en Brouwers (2009, kortweg GJ2009). Aspekten die met het bestuur te maken hebben komen uit de "Geschiedenis van Het Bildt" (Sannes 1951).

Allerheiligen 1570 vernielde een stormvloed de in 1505 voltooide 35 km lange dijk van Het Bildt. (Die stormvloed met springtij richtte overal in Friesland grote schade aan en veel land overstroomde.) Jan Jansz Coster, schoolmeester te St.Annaparochie, tekende in opdracht een kaart "van des Majesteits Biltlanden mitte Vuyttergorssinge end van de Biltdijcken, zoe als dezelve deur de groote Inundatie wechgevloeyt ende geramponeert waeren" (GvhB I.p.80). Dus een kaart waarop de vele doorbraken in de Bildtdijk te zien zijn. Bij elke boerderij is de naam van de gebruiker gezet.
Afgebeeld is een kopie uit 1877 (zie Tresoar). De dorpen kregen na de reformatie ook namen die niet die van een katholieke heilge waren, maar uiteindelijk bleven de oude in zwang. St.Jacobiparochie = Wijngaarden, St.Annaporochie = Altoenae, Vrouwenparochie = Kijfhuek.

Frans Jansz van der Mey vervult in de loop van zijn leven vele functies. In 1548 wordt hij voor het eerst genoemd als Bijzitter (bij het "Gerecht", rechter en wethouder tegelijk) voor het laatst in 1575.   In 1559 komt hij voor als "Volmacht" voor St.Annaparochie. Men werd gekozen voor twee jaar maar herkiezen kon. In 1575 is hij het nog.
  In 1552 wordt gemeld dat Frans van der Meye te St.Annaparochie over een harnas en ringkraag beschikt. Hij is één van de 22 in Het Bildt (Kuiken 2013, p.91). Zie ook harnas.   Zijn broer Hendrick wordt in 1570 "cornet" genoemd (zie boven bij vader Jan van der Meye).
  In 1554 zendt de Rentmeester van Het Bildt een gezworen bode naar enkele kerkvoogden, Cornelis Willemsz en Frans Jansz, "om saecken alhier van geene noode te verhalen" (GvhB I.p.87). Het gaat hier om het tegenhouden van "ketterij", dus de reformatie naar voorbeeld van Luther, Menno Symons, en anderen. Het jaar daarna gaat de overheid aktief op zoek naar mensen verdacht van heresie en die worden gearresteerd. Hoe Frans Jans hier over dacht is niet bekend.
  Ter bevordering van de aanslibbing aan de kust legde men vanaf 1542 "dijkhoofden" aan. Dat werd later groot aangepakt en in 1548 werden de dammen in totaal met 55 roeden verlengd (zie kaart 1570), in een aanbesteding ten overstaan van de Grietman-Rentmeester en zijn Bijzitters Cornelis Willems en Frans Jansz van der Mey (GvhB I.p73). Na de Allerheiligenvloed van 1570 en de strenge vorst van december waren de boeren er slecht aan toe: schade, het land zout, vee verdronken, zaai en pootgoed beschadigd. Gezamelijk verzoeken ze "zeer oetmoedelijck" kwijtschelding van de pachten van 1570/71 en 1571/72 "elck nae advenant van den schade, die zij geleden moeghen hebben". Als volmachten van het hele Bildt in deze belangrijke zaak waren gekozen Frans Jansz van der Mey, Pieter Corn. Bonte(man), Willem Stevensz en Pieter Haerts, die ook het request ondertekenden. Ondertussen had bijzitter Frans Jans van der Mey nog in 1570 namens "het Gerechte" een winterkade of kadijk laten aanleggen in de dijkdoorbraken "ten eynde des voorz. Con.Majesteits meyers, die tmeestendeel haere beesten ende vruchten verlooren hadden, haere landen werderomme souden moeten besoemersayen ende alzo heure pachten mettertijt betalen" (GvhB I.p.79ff).
  In 1575 schenkt de koning aan St.Annaparochie het recht twee keer per jaar een jaarmarkt te houden, ook om na de Allerheiligenvloed de handel te bevorderen. Het voorrecht kost 3 car.gld, te betalen aan de Rentmeester. De volmachten Frans van der Mey en Pieter Cornelisz Bonte voor St.Annaparochie en de andere volmachten voor de twee andere dorpen verplichten zich deze 3 gulden jaarlijks in september maandags na O.L.Vrouwen Geboorte te zullen betalen (GvhB I.p.110).
  In 1590 procedeert hij nog als volmacht van St.Annaparochie tegen gedeputeerde staten van Friesland.

Doodslag in St.Anna.   Nog een tijdsbeeld (zie GvhB I.p.78).  In 1573 is Lenert Fransz van der Mey (zoon van Frans en Claesge) met anderen ten huize van Jacob Hayes, tavenier (tapper) te St.Annaparochie. Ene Jacob Lenertz maakte daar ruzie met Lenert Fransz en het werd vechten. Ende so die voorn. Jacob hem Lenert aenviell, hem op sijn lijff vallende, hadde hij Lenert om hem zelven te defenderen den voorn. Jacob 2 wonden in zijn rugge ofte daeromtrent gegeven, etc., waaraan Jacob helaas bezweken was. Lenert Fransz vluchtte naar buiten de Provincie, vrezende de wrekende arm der Justitie. Na 4 jaar richtte hij een verzoekschrift tot de Koning om weer in Friesland te mogen komen; dit wordt na ingewonnen advies van Stadhouder en Raden in den Hove toegestaan en hem vergiffenis geschonken voor zijn doodslag. Hij moet echter een boete betalen en ook de kosten van Justitie (Feb.1578). De familie van het slachtoffer is echter niet tevreden en in 1594-98 liep over deze zaak nog een process (zie ook GJ2009, p.167, bij zoon Baertout). [Moord werd toen anders behandeld dan nu....]