Dirk Reinders de Jong (*1810) en Trijntje Roelofs Schuiling (*1817)

Silhouet van Dirk R d J;
gemaakt in 1819?
 
Gevelsteen school OBZ; foto Sj.dB (2017).

Dirk is in 1810 geboren in Oude Bildtzijl.
Op 1 december 1819, Dirk was toen 9, werd de nieuwe school van Oude Bildtzijl ingewijd. Er kwam een gevelsteen (eerste steen 03-08-1819) waarin een gedicht van Marten Martens (zie boekje "Gedichtjes voor de volksschool en de huiskamer" van de schoolmeester B.L. van Albada) en de namen van twee jongelingen (D.R. de Jong en J.M. de Groot) en twee jongedochters E.H. Kolk en I.F. Molenaar) werden opgenomen. Vooral Reinder Tietes (Dirks vader) had zich jaren voor een verbetering van de schoolsituatie ingezet, F.P. Molenaar sind 1816 (Sannes 1956, p.141ff). Wellicht is het silhouet-portret bij die gelegenheid gemaakt.

Trijntje=Nynke (*1817) is een dochter van dominee Roelof Schuiling.
Dirk en Nienke trouwden in 1839, beide waren Doopsgezind.

Kaart (1855) met Oude Bildtzijl en Onze Lieve Vrouweparochie.
dJ is de boerderij van Dirk Reinders.

Dirk volgde zijn vader op als boer onder Oude Bildtzijl op een plaats van de Wed. Bierma Oosting (Mv.BO). Zij woonde te Oranjewoud.

Kinderen van Dirk en Nynke:
1840 Rinske (x Albert Sybesma), 1841 Klaaske (x Jetse Steensma), 1843 Reinder +, 1844 Reinder (x Akke Anema), 1846 Roelof +, 1848 Neeltje (x Joh. Hoogland), 1849 Wietske (x Reinder Blijstra), 1852 Elisabeth (ongeh. + 1894), 1854 Dirkje (x Auke Lettinga).

Vanaf ongeveer 1845 werd het in Nederland (net als elders in Europa) politiek onrustig omdat de staten geleidelijk conservatiever waren geworden dan de bevolking na de franse revolutie acceptabel vond. Er onstond een stemming in de richting van revolutie. In het Bildt werd de vereniging "Hervorming zonder Wanorde" (HzW) opgericht die op vredige wijze duidelijke politieke veranderingen wilde bewerken.

Dirk werd lid van de vereniging HzW. Bij de verkiezingen stemde Dirk niet op de 2e kamer kandidaat Oosting (zoon van Mv.BO) maar op een liberale kandidaat Verwei.

Mv.BO kon dat stemgedrag in een gesprek met Dirk bevestigd krijgen. Mv.BO meende nu Dirk te kunnen voorschrijven welke politieke aktiviteiten hij mocht ondernemen en van welke vereniging hij lid mocht zijn. Hem werd voorgesteld, schriftelijk te verklaren graag op de boerderij te willen blijven en spijt te hebben van zijn stemgedrag en andere Mv.BO onwelgevallige aktiviteiten. Dit alles ging Dirk duidelijk te ver. Toen werd hem door Mv.BO in 1852 de huur opgezegd.

Over een en ander heeft Dirk in de "Provinciale Friesche Courant" (Do 12 Mei 1853) bericht. Het gehele artikel staat (in delen gescanned en samengevat in een pdf, 1.1 Mb) ter beschikking.

Na deze opzegging vonden Dirk en Nynke met hun 7 kinderen een woninkje in Oude Bildtzijl en het prive- en bedrijfsbezit (meubels, koeien, werktuigen, etc.) werd grotendeels bij familie ondergebracht.

Rechts: Hisgis, 1832.
Onder: Kadaster 1855.

E = Eelsma. AD huis waar Nynke later woonde.

Eelsma, Sexbierum

Net op tijd voor het nieuwe landbouwseizoen vond Dirk een boerderij die net vrijgekomen was. Ze verhuisden naar Sexbierum naar de plaats Eelsma. In de 16de eeuw woonde daar de Eelsma familie, vandaar de naam.
Op het terrein was ook nog het oude "slot", dat soms verhuurd werd.

Dirk overleed kort daarna (1853) aan typhus.

Nynke (zwanger) bleef op de boerderij en zette het bedrijf krachtig voort. En de kinderen moesten vroeg meehelpen, een harde leerschool!

Het leven was niet eenvoudig voor Nynke. Over veel van haar kinderen had ze zorgen.

Nynke de Jong - Schuiling hield een dagboekje bij. Hier enkele notities daaruit.

1878
19 febr. 't Slot verhuurd voor f 3 in de week, mits alle onkosten zelf betalen!
10 juli: Neeltje ongesteld.  15 juli: Neeltje te bed, slap en zwak.
20 juli: Neeltje nog ongesteld.
16 Aug.: Mem Hoekstra hier 's morgens met 7 kinderen.
20 sept.: bericht Johan en Neeltje op een plaats onder Hantumhuizen geschreven.
25 sept.: bericht de plaats onder Oosternijkerk hun gegund!
1879
26 april: een briefje van Neeltje dat Johannes niet wel was, en dat ze niet kwam.
20 mei: 's middags bericht van Neeltje dat ze gisteren vertrokken waren naar Oosternijkerk.
12 juni: familie visite in 't slot.
19 juni: A & D getrouwd, alle broers en zuster behalve Joh en Neeltje.
20 sept.: A & D zouden naar Joh & Neeltje, maar bericht Joh bloed opgegeven.
1880
10 maart: naar J & N; Joh niet zo goed, weer bloed opgegeven.
20 aug.: kleine Nieke uitgeportretterd.
14 sept.: naar Joh & Neeltje. Joh erg achteruit geggaan, zeer verzwakt, wel rustig.
  6 oct.: kwam broer Thys hier 's morg 10 uur ons naar Joh & N te brengen. Toen ik mij klaar maakte al bericht van overlijden.
  9 oct.: begrafenis.
22 oct.: ben van Neeltje teruggekomen.
  1 nov.: ik weer naar Neeltje en er 6 weken gebleven.
15 dec.: de oude Hoogland als toeziend voogd gestemd.
1881
24 maart: boeldag bij ons op Eelsma.
25 maart: naar 't Waslicht. [naam van het huis in Sexbierum]
  6 nov.: Betje gaat naar Neeltje naar de plaats te huishouden.

- Rinske trouwde met Albert Sijbesma. Hij kon het leven niet goed aan en werd uiteindelijk pakhuisknecht in Harlingen.
- Klaaske trouwt met Jetse Steensma. Hij stierf na 13 jaar huwelijk door een ongeval met een tram.
- Reinder trouwt Akke Anema. Hij was een goede boer, eerst in Tzummarum en daarna op Eelsma.
- Neeltje trouwt Johannes Hoogland. Johannes stierf na enkele jaren, Neeltje vier jaar daarna, in 1885. Hun kinderen kwamen naar Eelsma.
- Wietske trouwde Reinder Blijstra. Reinder was later aan de drank.
- Dirkje trouwde Auke lettinga. Auke werd gemeentearchtekt. Ze hadden een gelukkig huwelijk, kregen echter geen kinderen.
- Betje, had verkeering en dat raakte uit. Ze trouwde niet. Ze bleef bij haar moeder maar hielp vele andere gezinnen, zoals Johannes en Neeltje, weduwnaar Samuel Roelofs Schuiling, en een van Samuel's kinderen (Trijntje Samuels) kwam mee naar Eelsma.


Nynke de Jong - Schuiling,
in 1900.

In 1881 werd de oudste zoon Reinder (x 1869 Akke Anema) daar boer.
Nynke verhuisde toen met haar ongehuwde dochter Elisabeth (*1852) naar een nieuw huis op de terp van Sexbierum (kaart: AD). Daar ving ze ook haar nicht, de wees Trijntje (Nynke) Samuels Schuiling op.

Nynke R dJ-S overleed in 1900. In het huis trokken toen haar dochter Dirkje D dJ met man Auke Lettinga (later "Aukom en Dim").


De boerderij Eelsma. Foto uit 1922.
Op de voorgrond nakomelingen.

Over de nakomelingen is meer te vinden in "Het Schuilingboek".

De karakterisering van het leven van de kinderen en de dagboeknotities van Nynke de Jong zijn overgenomen uit de dokumentatie die door SKdB (achterkleinzoon van DRdJ en TRS) verzameld is.
Het kalenderjaar waarin de foto van Nynke (zie hierboven) gemaakt is volgt uit de tekst achterop de originele foto: op de foto van Baukje Jentjes Hoekstra (de schoonmoeder van dochter Neeltje) wordt aangekondigd dat de fotozaak vanaf 1900 op een nieuw adres in Leeuwarden is en de foto van Nynke is van dat nieuwe adres.

Sannes, H., 1956. "Geschiedenis van het Bildt", Wever, Franeker.

Terug naar de kwartierstaat met DRdJ en TRS.

(2017.06.05)   begonnen 2010.07.22   ks441m.html