De afstamming van Johan van Selbach (*ca.1480-1563) kan voor een deel afgeleid worden uit de grafmonumenten van twee van zijn dochters (zie de publikatie van van Weringh, 1981).
Johan was twee keer getrouwd.
  1. met Judith Smulling; o.a. dochter Maria. Voor Maria is er een grafmonument in de kerk van Loppersum (Prov. Groningen) met daarop de wapens van haar voorouders.
  2. met Anna Smulling (een tantezegster van Judith); o.a. dochter Catharina. Voor Catharina is er een grafmonument in de kerk van Friesenhagen (Siegerland) met daarop de wapens van haar voorouders.
De grafmonumenten geven de familienamen en de daarbij behorende familiewapens. In het geval van de betovergrootouders van Maria zijn dat vier van vaders kant en acht van moeders kant (het grafmonument lijkt door oorlogsomstandigheden omstreeks 1576 niet afgemaakt te zijn). Bij het monument van Catharina zijn alle 16 familienamen gegeven. Op deze manier kennen we echter geen voornamen.
Voorzover in dit kwartierblad voornamen wel zijn gegeven stammen ze uit andere bronnen, o.a. uit Friedhoff (2004).

De afgebeelde wapens zijn voor een deel overgenomen uit van Weringh's publikatie, met aanpassingen op kleur (voor zover heraldisch en technisch mogelijk). Het bij enkele wapens aangegeven nummer is uit de telling van die auteur. Het wapen van Erfurtshausen komt uit het "Wapenboek Gelre, f32v". Dat van Dietzenkaus ook (f95r); de grafplaat van Johan van Selbach heeft vertikaal een "pil" meer. Het wapen voor "van Selbach" dat op de boven genoemde twee grafmonumenten prijkt is eigenlijk dat van Johan (*ca.1480) zelf, dus is als wapen van de betreffende voorouder een anachronisme.

Selbach Dietrich von Selbach Cruttorf	Sel-Zeppenfeld Else von Selbach Zeppenfeld	Gotfried Hatzfeld-Wildenburg	Erfurtshausen Lutgardt von Erfurtshausen	"von Lipp genannt Huen", ook wel Hoen	Milen/Mielen (van Millen [D] vlak bij Sittard)	Dietzenkaus Wapen van Dietzenkaus	onbekend
Christian von Selbach (* ~1390, + 1459-1467)		Catharina Hatzfeld (te Wildenburg)		Roland v.Lipp gen. Huen (te Wilbringhoven)		N.N. Dietzenkaus (Homburg ?)
Johan von Selbach (te Crottorf)				Margarethe v.Lipp gen. Huen * ?    + ca.1480
Johan van Selbach (ca. 1480 - 1563)

Dietrich v.Selbach zu Crottorf en Else v.Selbach zu Zeppenfeld
Het paar wordt in oorkonden vermeld tussen 1419 en 1423.
De tak Zeppenfeld bleef zelfstandig bestaan.

Gottfried/Goddert Hatzfeld-Wildenburg en Lutgard Afertzhausen/Effertshausen/Erfurtshausen
Voor meer over Hatzfeld-Wildenburg zie Friedhoff (2004), over Erfurtshausen Eckhardt (2011). Erfurtshausen ligt in Amöneberg, 15 km ten ZO van Marburg (Hessen).
Kinderen: Catharina, Elisabeth, Jutta, Johan, Gottfried, en nog 4.
 
In 1420 erfde Gottfried de tussen Siegerland, het Bergische Land en het Westerwald gelegen Heerlijkheid Wildenburg. (Het bezit van de Wildenburg was destijds door grootmoeder Elisabeth van Sayn bij haar huwelijk ingebracht.) En in 1420 geeft de Aartsbischop Dietrich van Köln Goddert von Hatzfeldt met het halve dorp, "Kirchspiel" (kerspel) en Gerecht Wissen in leen.
Uit Friedhoff (2006): De graven van Sayn van hun kant probeerden, na de dood van de laatste Wildenburger, deze bezittingen te verwerven om een verbindung tussen het Saynse bezit bei Homburg en dat in het gebied van de Sieg bij Freusberg te krijgen. Gottfrieds zoon Johann von Hatzfeld-Wildenburg lukte het deze strijd in zijn voordeel te beslissen.
Omstreeks 1456 geeft de keulse aartsbischop de ambtsgebieden Bilstein en Waldenburg aan de gebroeders von Hatzfeld in pand. In 1456 worden twee Leenbrieven opgesteld door Graaf Gerhard von Sayn voor de broers Ritter Johann en Goddert von Hatzfeldt, vanwege "Schloss und Tal Wildenburg", en vanwege het Saynse deel van het kerspel en gerecht Friesenhagen.

Christian (von) Selbach (und Zeppenfeld) en Catharina Hatzfeldt
Huwelijk omstreeks 1422.
Aanvankelijk bezat Christian/Kristgen een deel van Schloss Zeppenfeld. Later woont hij op Crottorf, wat hij echter niet volledig in eigendom had. Zijn vrouw bracht rechten op de Wildenburg,

Selbach-Crottorf

de burcht iets boven Crottorf waar de von Hatzfeld familie woonde, mee in het huwelijk.
Dat was niet zomaar (zie Wikipedia, Schloss Crottorf). Den Rittern von Selbach gelang es, ihren Wohnsitz aus der Lehnsabhängigkeit zu lösen und zu ihrem "Allod" (iets in vol eigendom) zu machen. Gelegenheit dazu bot ihnen der kinderlose Tod Hermanns von Wildenburg im Jahr 1418. Über dessen Schwester Jutta, die mit dem Ritter Johann von Hatzfeld verheiratet war, kam das Erbe an ihren Sohn Godhard, doch die Familie musste ihren Anspruch gegen die Grafen von Sayn behaupten, welche die reichsunmittelbare Herrschaft Wildenburg als erledigtes Mannlehen einziehen wollten. In den 18 Jahre dauernden Auseinandersetzungen standen die Selbacher treu zu den Wildenburgern, sodass Godhards Söhne Johann und Ludwig vier Jahre nach dem Tod ihres Vaters ihre Schwester Katharina 1424 "aus Gunst und Freundschaft" mit Christian von Selbach zu Crottorf vermählten und der Braut den Hof Crottorf mit den dazugehörigen Ländereien als Mitgift gaben.
Sindsdien voeren de von Selbach van Crottorf ook een kleine Wildenburg roos in hun wapen.
Christian is in enkele oorkonden tussen 1418 en 1459 te vinden (Archive NRW).
Kinderen (de zoons zijn bekend): Johan, Goedart, Philipp, Ludwig, Friedrich, Arnold.
 
Ook belangrijk is Elisabeth von Hatzfeld, Catharina's zuster. Ze huwde 1. 1437 x Johan von Hanxleden;  2. 1451 x Goswin von Ketteler, met wie ze in elk geval een dochter kreeg, *1452 Margartha, die ~1470 met Johan II van Wisch in Terborgh trouwde. Goswin von Kettler was amtsman op Volmarstein aan der Ruhr, graafschap Mark (Friedhoff 2004, p.38). De dochter van Elisabeth, Margaretha von Ketteler (1455-1527) trouwt met Johan van Wisch, Heer van Terborgh in het graafschap Zutphen, waar Johan van Selbach (* ca.1480) later in dienst zal treden.

Roland vLgH en NN D/G
Roland (zie Gerhard, 1925, geciteerd in Patt, 1985) was eigenaar van Haus Wilbringhoven/Wilberhoven en Haus Broich (tussen Wilberhoven en Windeck aan de Sieg). Roland was in 1433 een van de edellieden (Hoen von der Wintegge |=Windeck) die door Hertog Adolf van Berg gedwongen werden de ruzies en verwoestingen ten nadele van het aartsbisdom Keulen te beeindigen.
Zijn ouders: het was een echtpaar von Hoen - Milen (zoals volgt uit de wapens op de boven genoemde grafmonumenten).
Diezenkausen.  Over de vroege tijd van het huis Diezenkausen is weinig bekend (Gerhard, 1909).  Echter, in de stad Homburg, graafschap Sayn, net ten westen van het gebied van Crottorf, bestonden in de 14de eeuw zwei Burgmannenhäuser, das der Herren von Börnhausen und das der Herren von Diezenkausen. Die beiden Familien gehörten zum niederen Adel und waren zur Burgwacht verpflichtet. Mauerreste des Hauses der von Börnhausen fand man unter der Orangerie. Das Diezenkauser Haus existiert auch heute noch (Wikipedia Reichsherrschaft Homburg).
Eind 14de eeuw werd het huis Diezenkausen aan de familie "Lipp gen. Hoen, Ridder Huhn te Wilbringhoven" verkocht (zie Wikipedia Diezenkausen). [Kort voor 1472 stierf Johann von Diezenkausen "senior" (NRW Archive, Urk FHW2, nr.492).]
Kinderen: Reinhard, Philipp, Johan, Margarethe.
Zoon Rheinhard was eigenaar van Wilbringhoven en burchtheer (niet eigenaar) te Windeck. Hij voert in 1500 een proces tegen zijn zuster, getrouwd met Johan van Selbach (zie hier onder bij JvS en Margarethe).

Johan von Selbach en Margaretha von Lipp genannt Huen
1. Johan was eerst (voor 1471) getrouwd met Margarethe. Margarethe sterft voor 1482.
Kinderen van Johan voor 1482, o.a. Johan.
2. Johan hertrouwt ca. 1482 met Catharina v. Beringhausen.
Kinderen uit dit huwelijk o.a.: Cons (gaat ook naar de Nederlanden, Graafschap Zutphen).
3. Johan is nog eens hertrouwd, met Gutgehen. In 1504 regelen Johan en Gutgehen met het Stift te Keppel dat hun dochter Katharina daar wordt opgenomen.
Het echtpaar voert in 1478 ook het Selbach wapen met de toegevoegde roos van Wildenburg (zie Wappenscheidung).
Johan krijgt in 1467 van zijn broer Godart diens aandeel in Schloss Crottorf. Johan kan in de loop der jaren verdere erfdelen van zijn broers kopen (zie aktes vader Selbach). Op deze wijze wordt hij "onverdeeld" heer op Crottorf. Er zijn vele aktes over deze Johan, daaronder een akte uit 1500 over een strijd met de aangetrouwde familie (Reinhard v.d.Lippe gen. Hoen gegen Johann von Selbach). Deze Reinhard is de broer van Margarethe.

Bronnen:
Archive NRW   Urk FHW2 = Urkundenarchiv Hatzfeld-Wildenburg zu Wissen (J.Kloft), Band 2
Eckhardt, W.A. (2011). Zeitschrift des Vereins für hessische Geschichte (ZHG) Band 116, p.21-42
Friedhoff, J. (2004). "Die Familie Hatzfeldt"; Crupello Verlag
Gerhard, O. (1909). "Die adligen Sitze Diezenkausen und Ellingen im Amte Windeck", in: Monatsschr. des Bergischen Geschichtsver. 16, p.158.
Gerhard, O. (1925). "Zur Geschichte der rheinischen Adelsfamilien"; Verlag Schwan, Düsseldorf.
Patt, H. (1985). "Die Rittersitze und Burgen um Windeck"; Büger- und Verschönerungsverein Dattenfeld.
van Weringh, J.J. (1981). In "Gruoninga, tijdschrift voor genealogie en wapenkunde", 25e-26e jaargang 1980-81, p.1, "De Selbachs".

Terug naar Johan van Selbach (*ca.1480-1563).