Jan Lubbes (*1750) en Antje Garm(en)s (*1757) "Renkema"

Jan is in 1750 geboren en werdt gedoopt in Lutjegast.

Antje is in 1757 geboren te Westerzand. Ze werd op 07-01-1759 in Sebaldeburen gedoopt.
Antje stamt van een aanzienlkijke gegoede boeren familie uit Opende (ten noorden van Marum) die de naam R(e/i/y)n(c)kema voert. (Zie blad rh668.)

Bij hun huwelijk komt Jan van Lutjegast, Antje van Westerzand. In het kerkboek staat op 15-05-1785 "alhier gecopuleerd Jan..."; copuleren is kerklatijn voor "band aanbrengen".

Jan en Antje zijn boer en boerinne op hun eigen boerderij op het Westerzand ten noorden van Sebaldeburen (zie de rood omrandde percelen in de kaart kadaster 1832; uit Hisgis). Behalve het gemarkeerde areaal hebben ze nog twee smalle percelen ten NO. De boerderij hoorde oorspronkelijk waarschijnlijk bij de zathe "Buikstede", ten oosten gelegen.

Westerzand ligt op een zandrug tussen klei-achtige bodem in het noorden (slib uit de vroeger veel grotere Lauwerszee) en veengronden verder ten zuiden in de richting van Sebaldeburen. De weg slingert over de hoogste delen zodat die bij regenweer nog enigzins begaanbaar bleef.


Fleremaheerd vanuit het oosten gezien; foto uit 1965 (ter beschikking gesteld door K.Fleer*).

Kinderen van Jan en Antje geboren in Westerzand/Sebaldeburen (de meeste nemen later de naam Renkema/Rinkema aan, vandaar de aangegeven "R"):
1785 Annegijn (trouwde 1841 nog te Grootegast), 1787 Garmt (trouwde 1820 te Marum), 1789 Lubbe, 1792 Wiemer Jans R (trouwde 1818 te Ezinge), 1794 Marten Jans R (trouwde 1835 te Grootegast), 1798 Harm Jans R (trouwde 1825 te Grootegast), 1801 Janna Jans R (geboren na het overlijden van vader Jan; trouwde 1824 in Smallingerland).

Na de dood van Jan Lubbes in 1801 zet Antje het bedrijf nog vele jaren voort. In 1825 woont ze in Sebaldeburen.
Bij het huwelijk van zoon Harm in 1825 vermeldt de ambtenaar in de akte dat "mejuffrouwen de moeders van weerskanten hebben verklaard van niet te kunnen schrijven".

Antje Garms Renkema overlijdt december 1835 te Sebaldeburen.


Het voorhuis van Fleremaheerd. De oude "Groninger Kroon" appelboom staat vooraan rechts (foto KSdB 2011).

Het woonhuis van de boerderij die het gezin in 1832 bezit en bedrijft dateert uit ±1610. Het is opgetrokken uit kloostermoppen afkomstig van het klooster Kuzemer (iets ten ZZO van Oldekerk, gem. Grootegast). Spoedig na de "Reductie van Groningen" in 1594 werd het klooster door de provincie geconfisceerd en gesloopt, en de stenen werden te koop aangeboden. De gevel is in 2000 gerestaureerd en in een staat van meer dan 200 jaar geleden teruggebracht.
Om de boerderij is een gracht die er in droge periodes vermoedelijk voor zorgde dat men toch nog wat water had. De weg langs de noordzijde van de boerderij is ver voor 1832, toen de kadasterkaart gemaakt werd, naar het noorden verlegd. Daardoor onstond er "voor" het huis een preceel weiland. Een deel van de oude weg naar het westen is nog als pad met houtwal aanwezig.
Voor het huis, op 10 meter afstand, staat een "Groninger Kroon", een appelboom met kromme stam, die vermoedelijk wel 200 jaar oud is, dus uit de tijd van Jan en Antje stamt. In de tuin staan ook nog andere oude fruitbomen.

Fleremaheerd bedstede

Bij de restauratie in 2000 is het interieur zoveel mogelijk met in het huis aanwezig oud materiaal aangepast. Zo bestaat de vloer van de voorkamer uit voornamelijk originele, begin 17de eeuwse, plavuizen. De bedstedes zijn gehandhaafd maar langer gemaakt op de maat van mensen nu. (De foto van de bedstede is beschikbaar gesteld door K.Fleer)

 
 
*   Veel van de gegevens over boerderij en land zijn welwillend ter beschikking gesteld door Koos Fleer.
De boerderij had geen naam, hetgeen uitzonderlijk is. Na de restauratie kreeg de boerderij de naam "Fleremaheerd".

Terug naar de kwartierstaat van LJ&AG.

(2012.07.06)   rh563m.html   begonnen Juli 2012