Meeden, vroeger Mieden, was een streekdorp aan de weg van Winschoten en Heiligerlee via Westerlee naar het westen, over een zandrug. De weg boog dan voorbij Meeden naar het noorden en voerde via Muntendam naar Zuidbroek en Noordbroek. Aan de zuidzijde van de weg was het land voor een groot deel nog woest.
Mieden betekent vochtig weide- of hooiland. Het dorp is gesticht, of voor het eerst genoemd, aan het einde van de 14e eeuw. Het bestond dank zij de ontginning van de veengronden, die vooral naar het zuiden plaatsvonden, omdat aan de noordkant het land heel erg nat was en ook al vanuit Zuidbroek ontgonnen werd.

Meeuwe Popkens (*~1620)

De oudst bekende man van het geslacht (de stamvader) is Meeuwe Popkens. Hij was vermoedelijk smid in Meeden want uit akten blijkt dat hij veel handelde in hout- en ijzerwaren. Die waren veel nodig in de ontginningen rond Meeden vanwege de grote vraag naar turf. Immers, turf was in die streken de enige brandstof. Voor huisverwarming en voor alles wat heet moest worden (ovens voor brood en steen, smederijen, enz.,) was brandstof nodig. Er werd dus veel turf gewonnen waarvan een deel naar Holland werd "geexporteerd".
Meeuwe was getrouwd met Lamke Tonnis. Ze kregen, voorzover bekend, ten minste twee kinderen: Popko en E(l/t)tijn.
Volgens de familieoverlevering zou Meeuwe ook hebben meegewerkt aan de bouw van de Hervormde kerk in Gieten (Dr.).

Popko Meeuwes (*~1640)

Popko/Poppo/Popp volgt zijn vader op als smid te Meeden. Hij trouwt 1668 met Yda Wibbens.
Kinderen: 1668 Edzke, 1670 Meeuwes, 1673 Lammigje, 1676 Wibbe, 1678 Froutje.
Popko is een gelovig man. Bij de doop van Froutje in 1678 schreef de dominee in het kerkboek: gedoopt Froutje, dochter van E. Popko Meeuwes Diacon en Yda, echtelieden, welke Popko voor de eerste male in dese kercke opentlijck heeft beantwoordt de vragen in het formulier des Doops voorgestelt: de Heere geve, dat andere sijn goet exempel mogen navolgen.
Popko is ook aktief in de kerk. Hij wordt in 1678 Diaken te Meeden. Daarbij wordt in het kerkboek gemeld dat " Popko voor de nachtmael in dese kerke opentlijk heeft beantwoordt de vragen in het formulier .... voor gestelt. De Here gebod, dat anders sijn gast moge navolgen".
Uit een akte: Popko en Yda, benevens de pupil Trijntje Wibbens, verkrijgen de helft van een huis te Meeden, staande ten Westen van de pastorie voor 100 rijksdaalders. Tevens erven zij de goederen van hun broeder Edske zaliger. Deze Edske Wibbens komt in 1666 nog als getuige voor in een akte; vermoedelijk is hij tijdens de pestepidemie in Meeden overleden.
Popko hertrouwt 1682 te Meeden met Grietjen Hiltes. Kinderen: 1684 Hitje, 1685 Ida(+), 1688 Tamme, 1690 IJda, 1693 Eikijn, 1697 Noede.
De zonen Edzko en Meeuwes uit het eerste huwelijk zullen september 1695 op dezelfde dag trouwen.
Van zoon Tamme (*1688) is er een grafsteen in de kerk te Meeden (zie Pathuis 1977 *), nr 2505). "172[5], DEN 23 MAYUS, IS EERSAME TAMMO POPKENS, SOON VAN ZAL. POPKO MIEUWES, INT 37 JAAR ZYNES OUDERDOMS IN DE HEERE....". Daarbij is een wapen met twee tegen elkaar klimmende leeuwen.

Terug naar de kwartierstaat van Popko.

Edzke Poppens (*~1668)

Edzke/Ezko/Eztko/Edzko en Mije/Eenje
Het huwelijk vindt in 1695 plaats in Meeden.
In de verzegelingen van Meeden komt op 20-09-1695 het huwelijkscontract voor van Edsko Popkens, zoon van Popko Meeuwes, en Meye Jans, dochter van wijlen Jan Harmens. Als getuigen voor de bruidegom verschijnen: Popko Meeuwes als vader, Grietien als stiefmoeder, Eggo Hiltjes en Trienje, echtelieden, oom en moeie, en Eltijn Meuwes als moeie. Als getuigen voor de bruid fungeren: Wopko Jans als broeder en Epke Pieters als moeie.
Edzke volgt op als smid te Meeden; hij bedrijft ook landbouw.
Kinderen in Meeden: 1696 Yda(+), 1698 Jan, 1700 Ijda, 1702 Popko.
Acte van boedelscheiding van 11-12-1732 (Verzegelingen Meeden, V.K.K. deel 7) waarin staat: De 3 kinderen van Edsko en Mye te weten: Jan Edskes, Yda Edske, en Poko Edskes resp. wonende te Hoogezand en Meeden krijgen de smitterie, bestaande in een huis, schuire en grond met 't gereedschap daarbij, gelegen alhyr Westert op de Mieden.

Jan Edzkes (*~1698)

Jan vestigt zich in 1723 als smid te Hogezand in een heemstede aan de noordzijde van het Winschoterdiep tussen Kalkwijk en de Hoogezandster brug. Hij kan beschouwd worden als de grondlegger van de ankersmederij **).
Hij trouwt met Alberdina, wier grootvader (Popke Alberts) smid was te Martenshoek bij Hogezand.
Met Alberdina Boon krijgt Jan in Hogezand 7 kinderen: 1728 Mayke, 1731 Jan, 1734 Aaltien, 1737 Edske, 1741 Popke, 1743 Jannes, 1746 Peter.
Jan volgt op als smid. In 1785 wordt door twee van zijn zoons Jan Edske en Edske de firma E.J.Smit & Zoon opgericht, waar vooral ankers werden gemaakt en ontwikkeld en wat het begin werd van het latere scheepsbouwbedrijf **).
Peter volgt in deze stamboom, hij wordt landbouwer onder Cropswolde.

*) Pathuis, A., 1977. "Groninger gedenkwaardigheden"; Van Gorcum, Assen.
**) Gegevens uit J.J.Smedes, "Kleine historie van Hoogezand en Sappemeer"; 1984, De Librije, Hoogezand, alwaar het geparaphraseerd is uit de "Genealogie van de Veenkoloniale Familie Smit", door E.Smit (1900-1976).

De smeederij te Meeden wordt voortgezet door Popko Edskes, de broer van Jan Edskes.
Die smederij zal steeds op dezelfde plek blijven en blijft nog generaties lang in de familie. Uit het kadaster van 1832 (zie kaartje uit Hisgis Groningen, artikel Meeden 186) blijkt dat kort daarvoor Pieter Popkes Smedes daar smid was.
 

In het midden van de 20e eeuw wordt de vervallen smederij verkocht. Dan wordt het geheel opgeknapt. Er is nu een zaak in machines in gevestigd, nog steeds met smederij. Het "Westert op de Mieden" heet thans Hereweg.

Smederij met woonhuis, omstreeks 1930 (foto van Walvius).

Terug naar de kwartierstaat van Popko en de smeden.